Cemiyet kendi başı
Üstünde bir cihanın*
Nazmi Cihan Beken'in Ci adlı şiir kitabı Dedalus yayınlarından Aralık, 2012'de çıktı.
Gündelik
hayatın dilini kullandığı terimlerle birleştiren, amacı deşifre etmekten daha
çok kendi dil düzeyini, yeni bir bilinci oluşturmakmış gibi görünen bir şair
Nazmi Cihan Beken. Aracısı çağrışımlar olan bu şiirler doğanın, şiirine egemen
olan evrenin zenginliğini taşıyor. Cihan
ve Dünya üzerine beyan edilmiş yer yer katı, somut; yer yer yorum soyutluğunda çifte
anlamlar içeriyor. Öncelikle Cihan, Dünya içinde korunaklı ve çok öznel bir
yalnızlığı simgeliyor. Ev, oda, mahrem
alan vurguları Ci’nin hareket alanları. Sırf bu yönüyle bile Beken'in Dünya'sını Sami Baydar'ın Dünya'sına denk düşünmekten kendimi alamıyorum.
“pencere
açılmasından kaçındığım için/iç hacmin aydınlatılmasında/mum kullandım” Ci, S.83
“okulla
ev arasında/yapayalnız bici bici akşamları” Masal Kulübelerinden Birindeyim,
S.38
"aynı odada/uzun uzun/konuşamayacağız/bir daha" Obalar Caddesinde Kaza, S.24
Ci, Dünya üzerine düşündüğü, gözlediği pek çok şeyi (tuhaf ve
toplumsalı belirleyen şeylerden uzak olsalar bile) tıpkı kendinden bahsedermiş
gibi doğal ve kolaylıkla bahsederek şiire sokuyor.
“Bireyin bilimini yapamazsınız” der Eagleton (Kuramdan
Sonra, s.75), Nazmi Cihan Beken kendi bilimini yapıyor. Zooloji, antropoloji,
tarih ve medeniyet, ilkel ve modern, ansiklopedik olanın yanında derin şiir bilgisi ve görgüsü bir arada
okuyucuya ulaşıyor. Spot ışıkları tutulmuş gibi, yalın, öznel, kendinden başka
bir şeyi açıklamayan unsurlar şiirin kemiğini oluşturuyor çünkü.
Duyuları dolayımsız biçimde Dünya üzerine söylenmiş incelikli sözlerle ifade edilir gibidir.
"şiirlerle içimde/yanıp bir insan oldu" Kubh Kubh Kubhiyyat, S. 64
Kapağında yaşamsal pratiklerini kabuğunda (Dünya'yı) taşıyan kaplumbağa çizilmiş bir kitap Ci. İllüstrasyon Melih Tuğtağ'a ait. Kırmızı iç kapağı ve cep boyutuyla pratik, kolay okunabilir, güzel bir ilk kitap.
Kitabı okuduktan sonra oluşan ilk izlenimlerim bunlar. Yolu açık olsun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder